5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Cevapları Sayfa 56-57-58-59-60 Koza Yayınları

2. Tema Millî Mücadele ve Atatürk: Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a Çıkışı Metni Cevapları

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 56-57-58-59-60. Sayfa Cevapları Koza Yayınları

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 56. Sayfa Cevapları Koza  Yayınları

HAZIRLIK

1. Millî Mücadele döneminde bazı önemli tarihler vardır. Bu tarihleri söyleyiniz. Önemini açıklayınız.

Cevap:

• 13 Kasın 1918: İstanbul’un işgali
• 19 Mayıs 1919: Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a çıkması
• 23 Temmuz 1919: Erzurum Kongresi
• 26 Temmuz 1919: Balıkesir Kongresi
• 4 Eylül 1919: Sivas Kongresi
• 13 Eylül 1921: Sakarya Meydan Muhaberesinin kazanılması
• 24 Temmuz 1923: Lozan Antlaşması’nın imzalanması
• 29 Ekim 1923: Cumhuriyet’in ilanı

2. 19 Mayıs 1919 tarihi size neleri çağrıştırıyor?

Cevap: 19 Mayıs 1919 tarihi, Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihindeki dönüm noktalarından biridir. Atatürk’ün Samsun’a ayak bastığı tarih olan 19 Mayıs aynı zamanda “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kutlanmaktadır.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 57. Sayfa Cevapları Koza  Yayınları

1. ETKİNLİK

Metinde anlamını bilmediğiniz kelimeleri aşağıya yazınız. Kelimelerin anlamlarını şiirdeki bağlamından yararlanarak tahmin ediniz. Kelimelerin sözlük anlamlarını da yazarak tahminleriniz ile karşılaştırınız. Bu kelimeleri birer cümlede kullanınız.

Cevap:

1. Kelimem: Donanma

• Tahminim: Çok sayıda gemi.
• Sözlük anlamı: Bir devletin deniz kuvvetleri, savaş gemileri.
• Cümlem: Dürbünle bakarken donanmaları görüverdi.

2. Kelimem: Şafak

• Tahminim: Güneşin doğduğu zaman.
• Sözlük anlamı: Güneş’in doğuşundan az önce beliren aydınlık.
• Cümlem: Şafaktan önce yol çıkmamız gerekiyor.

3. Kelimem: Som

• Tahminim: Parıltılı renk.
• Sözlük anlamı: Kaplama olmayan, içi dışı dolu olan, katışıksız, saf.
• Cümlem: Telaşla som altınları geride bırakıp kaçtılar.

2. ETKİNLİK

Metinden hareketle aşağıdaki soruları sözlü cevaplayınız.

1. Gemi, küçük olmasına karşın neden bir donanma heybetine benzetilmiş olabilir?

Cevap: Gemi, Milli Mücadele’nin başlamasında rol oynadığı için bir donanma heybetine benzetilmiş olabilir.

2. Gemideki asker kimdir? Şair onu neden bin asker kadar güçlü görüyor?

Cevap: Gemideki asker Mustafa Kemal Paşa’dır. Şair onu Milli Mücadele’nin başlatıcısı olduğu için güçlü görüyor.

3. Gemideki asker nereye gitmektedir?

Cevap: Gemideki asker Samsun’a gitmektedir.

4. “Erzurum yaylasında bir şafak söker” dizesiyle şair hangi olaya vurgu yapıyor olabilir?

Cevap: Şair Erzurum Kongresi’ne vurgu yapıyor olabilir.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 58. Sayfa Cevapları Koza  Yayınları

3. ETKİNLİK

“Elindeki topu bana attı.” cümlesindeki “at” kelimesinin hangi anlamda kullanıldığını söyleyiniz. “At” kelimesinin burada kullanılan anlamının dışında başka hangi anlama geldiğini açıkladıktan sonra eş sesli kelimelerle ilgili verilen bilgileri okuyunuz.
“At” kelimesi yukarıdaki cümlede “fırlatmak” anlamıyla kullanılmıştır.
“Köyde herkesin bir atı vardı.” cümlesinde ise “at” kelimesi hayvan anlamıyla kullanılmıştır.
Yazılışları aynı, anlamları farklı olan kelimelere eş sesli (sesteş) kelimeler denir. Kelimeler örneklerde de gördüğünüz gibi kullanıldıkları cümleye göre anlam kazanır.

Aşağıdaki kelimeleri eş seslilik özelliğine uygun olarak iki ayrı cümlede kullanınız.

Cevap:

yüz

• 1. Anlam: Onun yüzünü bile görmek istemiyorum.
• 2. Anlam: Yarın hep birlikte yüzmeye gidelim mi?

gül

• 1. Anlam: Bu bahçedeki her gül büyük bir güce sahipmiş.
• 2. Anlam: Onu güldürmek için her şeyi yaptım.

4. ETKİNLİK

a. Kök ve eklerle ilgili aşağıda verilen bilgileri okuyunuz.

Cevap:

Kök: Bir kelimenin anlamlı en küçük parçasına kök denir. Türkçede kök kelimenin başında yer alır. Kökler kelimenin bütünüyle de anlam ilişkisi içindedir.

Ek: Kelimelerin cümledeki görevini belirtmek veya kelimelerden yeni sözükler türetmek için kullanılan ses ya da hecelere ek denir.

Aşağıdaki kelimeleri köklerine ve eklerine ayıralım:

Cevap:

1. Kelime: sevgili ➜ sev – gi – li
2. Kelime: kalemlikleri ➜ kalem – lik – ler – i

Birinci kelimede ekleri çıkardıktan sonra parçalayamayacağımız en anlamlı bölüm “sev” olduğundan kelimenin kökü “sev”dir.
İkinci kelimeyi eklerine ayırdığımızda kalan son parça “kale” kelimesidir. Ancak “kale” kelimenin tamamıyla bir anlam ilişkisi taşımadığından kelimenin kökü olamaz. Bu durumda kelimenin kökü “kalem”dir.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 59. Sayfa Cevapları Koza  Yayınları

b. Önceki sayfada yer alan açıklamalardan hareketle aşağıdaki kelimeleri eklerine ve köklerine ayırınız.

Cevap:

• soruşturmak 🠖 sor-uş-tur-mak
• çocuklara 🠖 çocuk-lar-a
• gemisi 🠖 gemi-si
• öğretmeni 🠖 öğret-men-i
• arabamız 🠖 araba-mız
• okulda 🠖 oku-l
• çantası 🠖 çanta-sı
• silgiler 🠖 sil-gi-ler
• odasında 🠖 oda-sı-n-da
• denizci 🠖 deniz-ci

5. ETKİNLİK

Atatürk’ün katıldığı kongrelerde yaptığı konuşmaları düşününüz. “Sizce konuşmaya başlamadan önce neler söyleyeceğini önceden tasarlamış mıdır? Konuşmaları esnasında nelerden faydalanmış olabilir? Bir lider nasıl konuşmalıdır?” sorularının cevaplarını düşününüz. Etkili konuşma konusunda kısa bir metin yazınız. Yazınızda anlamını yeni öğrendiğiniz kelimeleri kullanmaya özen gösteriniz. Ayrıca dilimize henüz yerleşmemiş yabancı kelimelerin yerine Türkçelerini kullanmaya özen gösteriniz.

Cevap:

Etkili konuşma yapmanın sırrı hazırlık yapmaktır. Kişi, cümlelerini önceden hazırlamalı, konuyu ne kadar sürede anlatacağını bilmelidir. Mutlaka konuşmanın provasını yapmalıdır. Konuşmasında doğru kelimelere yer vermesi çok önemlidir. Sürekli aynı kelimeleri tekrarlamak yerine farklı, anlaşılır kelimeler kullanmalıdır.

Konuşmanın dinleyiciye etki etmesi için dinleyici ile göz teması kurulmalıdır. Böylece dinleyicinin dikkati çekilmiş olur ve konuşmayı daha iyi takip eder. Bunun yanında beden dili de çok önemlidir. İyi bir beden dili konuşmayı destekler. Ses tonuna dikkat etmek, konu dışına çıkmamak ve ana fikri hatırlatmak etkili konuşma yapmada çok önemlidir.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 60. Sayfa Cevapları Koza  Yayınları

6. ETKİNLİK

a. “Sonraki Derse Hazırlık” aşamasında yaptığınız araştırmanın sonuçlarını, Atatürk’ün katıldığı kongreler hakkında edindiğiniz bilgileri, sınıfınıza getirdiğiniz görselleri de kullanarak arkadaşlarınıza sununuz. Sunumunuzun hazırlık aşamalarını maddeler hâlinde yazınız.

Cevap:

• Güvenilir kaynaklardan araştırma yaptım.
• Bilgileri okudum ve konuya göre sınıflandırdım.
• Konuyu sistemli biçimde yazıya döktüm.
• Konuyu gözden geçirdim.
• Konuyla ilgili görselleri araştırdım.

b. Sunumunuzun ardından kendinizi aşağıdaki ölçütlere göre değerlendiriniz.

Cevap:

SONRAKİ DERSE HAZIRLIK

15 Temmuz 2016 tarihinde ülkemizde gerçekleştirilmek istenen darbe girişimiyle ilgili bilgiler toplayınız.

Cevap:

15 Temmuz Darbe Girişimi Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde kendilerini Yurtta Sulh Konseyi olarak tanımlayan bir grup asker tarafından Türkiye’de yaşanan askeri darbe girişimidir. TRT’de yayınlanan bildiride ordunun yönetime el koyduğu ifade edilerek ülkede sıkıyönetim ve sokağa çıkma yasağı ilan edildiği açıklandı.

Gelişmeler üzerine Cumhurbaşkanı, halkı darbeye tepki göstermek için meydanlara ve havalimanlarına çıkmaya davet etti. 16 Temmuz sabahı, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Emniyet Genel Müdürlüğü personelinin düzenlediği operasyonlar sonucunda askerî darbe girişimi bastırıldı ve askerler silahları ile birlikte teslim oldu.

15 Temmuz tarihi, darbe girişiminde hayatını kaybedenleri anmak amacıyla Demokrasi ve Milli Birlik Günü adıyla 2017’de resmî tatil olarak ilan edildi.

Bir önceki yazımız olan 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Cevapları Sayfa 48-52-53-54-55 Koza Yayınları başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.