6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı İki Çay, Biri Demli Olsun… Metni Cevapları

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 132-133-134-135-136-137-138-139 “İki Çay, Biri Demli Olsun…” Metni Cevapları MEB Yayınları 5. Tema MİLLÎ KÜLTÜRÜMÜZ

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 132. Sayfa Cevapları Meb Yayınları

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

Sevdiğiniz içecekler nelerdir? İsimlerini arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Sevdiğim içecekler maden suyu, ayran, şalgam, süt, zencefil çayı ve ananaslı soğuk çaydır.

 Görsellerden ve başlıktan hareketle okuyacağınız metnin konusunu tahmin ederek yazınız.

Cevap: Metinde çayın keşfedilme süreci anlatılıyor olabilir.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 136. Sayfa Cevapları Meb Yayınları

1. ETKİNLİK

Metinde geçen bazı kelimeler ve anlamları aşağıda verilmiştir. Anlamların yanındaki kutucuklara uygun kelimeyi yazınız.

efkâr, maşrapa, fani, tamahkâr, üstat, tiryaki, hasılı, gurbet, ritüel, adap

Cevap:

• Bilim veya sanat alanında üstün bilgisi veya yeteneği olan kimse. ⟶[ üstat ] 
• Doğup yaşanılmış olan yerden uzak yer. ⟶[ gurbet ] 
• Metal, toprak, plastik vb. nden yapılmış, ağzı açık, kulplu, bardağa benzeyen, küçük kap. ⟶[ maşrapa ] 
• Yol yordam. ⟶[ adap ] 
• Açgözlü. ⟶[ tamahkâr ] 
• Tütün, kahve, çay vb. keyif veren maddelere alışmış olan (kimse). ⟶[ tiryaki ] 
• Tasa, kaygı. ⟶[ efkâr ] 
• Âdet hâline gelmiş. ⟶[ ritüel ] 
• Sözün kısası, kısaca. ⟶[ hasılı ] 
• Ölümlü, gelip geçici. ⟶[ fani ] 

2. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları metinden hareketle yanıtlayınız.

1. Metne göre çay denilince akla gelen şehirlerimiz hangileridir? Bu şehirlerden hangi yönüyle bahsedilmiştir?

Cevap: Akla gelen şehirler Rize ve Erzincan’dır. Çay en fazla Rize’de üretilir, çaycılığı meslek haline getirenler de Erzincanlılardır.

2. Yazar, çaycılık mesleğinin olmazsa olmazları arasında neleri söylemiştir?

Cevap: Temizlik, sağlığa uygunluk, sunum, edep, adap, sır saklamak, tamahkâr olmamak ve süreklilik çaycılık mesleğinin olmazsa olmazlarındandır.

3. Metinde insanımızın çaya olan düşkünlüğü hangi örneklerle ifade edilmiştir?

Cevap: Sabah kahvaltısından akşam yemeğine kadar çay içeriz. Misafire çay ikram ederiz. Çaysız sohbet yapılmaz. Dostluklar oluşmaz. (…) Çay-simit ikilisi özellikle garibanın dar vakitlerinde yıllarca “can simidi” oldu.

4. Metne göre insanlar neden özellikle cam bardaktan çay içmeyi tercih etmektedir?

Cevap: Çayı karıştırırken çıkan büyüleyici sesi duymak için cam barda tercih edilir.

5. Çayın sizin yaşantınızdaki yeri ve önemi nedir?

Cevap: Güne çayla başlarım. Çay içmek bana rahatlık verir. Akşamları da dinlenirken çay içerim. Çayın rengi, kokusu ve tadı çok hoşuma gider.

6. Geleneğimizin bir parçası olan çayevlerinin yok olmaması için önerileriniz nelerdir?

Cevap: Çayevlerinin yok olmaması için buradaki etkinliklerin artması faydalı olacaktır. Mesela kitap okuma günleri, film konuşma geceleri düzenlenirse insanlar buralara gelebilir.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 137. Sayfa Cevapları Meb Yayınları

3. ETKİNLİK

Aşağıda yıllara göre ülkemizdeki çay üretim grafiği verilmiştir. Grafikten hareketle soruları yanıtlayınız.

• Grafiğe göre ülkemizdeki çay üretiminin en az olduğu yıl hangisidir?

Cevap: 2001 yılı.

• 2016 yılında ülkemizin çay üretimi kaç tondur?

Cevap: 1.350.000 ( Bir milyon üç yüz elli bin) ton

• Çay üretimindeki en yüksek artış hangi yıllar arasında gerçekleşmiştir?

Cevap: 2001-2007 yılları arasında gerçekleşmiştir.

• Çay üretimi yıllara göre nasıl bir değişiklik göstermiştir? Yorumlayınız.

Cevap: Çay üretimi her yıl artmıştır.

4. ETKİNLİK

Kültürümüze yerleşmiş çay ile ilgili cümleler verilmiştir. Yarım bırakılan cümleleri metinle ilişkilendirerek tamamlayınız.

Cevap:

• Çay sohbettir çünkü, en güzel sohbetler çay eşliğinde yapılır.

• Çay eşitliktir çünkü, zengin veya fakir her insan çay içebilir.

• Çay davettir çünkü, dostluklar çayın içildiği ortamlarda başlar.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 138. Sayfa Cevapları Meb Yayınları

5. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili kelimelerin yanındaki isimleri hangi yönden tamamladığını yazınız.

Cevap:

• Eskiden olduğu gibi yine kara demlikte çay içmeye çalışırım. ⟶[ renk ] 
• Ünlü edebiyatçılarımızdan çay üzerine söylenmiş sözler de var. ⟶[ durum ] 
• Keyifli bir zaman dilimi herkese iyi gelir. ⟶[ durum ] 
• İyi bir çay herkese iyi gelir. ⟶[ durum – sayı ] 
• Her işte olduğu gibi çaycılık mesleğinde de zorluklar vardır. ⟶[ belgisiz ] 
• Biz o zamanlar şiiri bilmez, üstadı da tanımazdık. ⟶[ işaret ] 
• Garibanın dar vakitlerinde yıllarca “can simidi” oldu. ⟶[ durum ] 
• Önde iki cebi bulunan önlük kuşanmadan işe başlanmaz. ⟶[ sayı ] 
• Bir asır önce kahvesiz yapamayan halkımız bugün çayını içmeden güne başlamaz. ⟶[ sayı ] 

6. ETKİNLİK

Çevrenizdeki insanların en çok tercih ettiği içeceklerle ilgili aldığınız notlardan yola çıkarak konuşma yapınız. Konuşmanızı görsellerle destekleyiniz.

Cevap:

Sevgili Arkadaşlar,
Çevremde en fazla tüketilen üç içecek görüyorum. Bunlardan biri çaydır. İnsanlar güne çayla başlıyorlar ve gün içinde içmeye devam ediyorlar. Diğer içecek ise kahvedir. Türk kahvesi, filtre kahve ve farklı aromaları olan dünya kahveleri çok tercih ediliyor. İnsanlar uykuları kaçsın, içleri ısınsın diye kahve içmeyi çok seviyorlar. Son bahsedeceğim içecek ise soğuk bir içecek; ayran. Ülkemizde çoğu insan yemeğin yanında ayran içmeyi tercih ediyor. Ayransız bir yemek sofrası bulmak neredeyse imkansız. Bu içeceklerin kültürümüze katkıları da oldukça çoktur.

7. ETKİNLİK

Çay demlemek için yapılması gerekenleri işlem basamaklarına göre yazınız.

Cevap:

Su fokurdaya kadar kaynatılır.

Çay yaprakları demliğe konur ve üstüne sıcak su eklenir.

Çay yaklaşık 15 dakika demlenmeye bırakılır.

Demlenen çay ve kaynayan su bardağa konularak içilir.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 139. Sayfa Cevapları Meb Yayınları

8. ETKİNLİK

Çay, kahve gibi insanlarımızın çok tükettiği içeceklerin günlük hayatımızdaki yerini anlatan bir yazı yazınız. Yazınıza uygun bir başlık belirleyiniz.

Cevap:

ÇAY VE KAHVE

Ülkemizde en çok tüketilen iki sıcak içecek vardır. Bunlardan biri çay, biri kahvedir. Kahvenin varlığı çok daha eskiye dayanmaktadır. Eve gelen misafire ilk ikram edilen şey Türk kahvesidir. Kahvenin lezzeti pişirme yönteminden gelmektedir. Bol köpüklü bir kahvenin yanında genellikle lokum veya çikolata ikram edilir. Güzeli kısa sohbetler kahve eşliğinde yapılır.

Kültürümüzün ayrılmaz parçası olan bir diğer içecek ise çaydır. Çay kısa zamanda o kadar hayatımızda yer etmiştir ki güne çayla başlarız. Kahvaltının vazgeçilmezi çaydır. Akşam çayları da çok yaygındır. Hep birlikte çay içilir, yanında kuruyemiş, tatlı yenilir ve o günün dizisi izlenir. Tüm bu alışkanlıklar aileleri bir arada tutan hoş unsurlardır.

GELECEK DERSE HAZIRLIK

1. Müziğin kültürümüzdeki yerini araştırınız.

Cevap:

Bir toplumun yaşam biçimi o toplumun müzik eserlerine yansır. Türk müziği de Türk kültürünün izlerini taşımaktadır. Türklerin birbirleri ve çevreleriyle olan etkileşimi müziğe de yansımıştır. Yani Türk müzik kültürü ile Türk kültürü ayrılmaz iki değerdir.

Müzik bir nevi kitle iletişim aracıdır. Bu nedenle toplumu olumlu ve olumsuz şekilde etkileyebilir, yönlendirebilir. Ayrıca müzik kültürler arası iletişimde çok önemlidir. Pek çok ulusu yaptıkları müzik aracılığıyla tanımak mümkündür. Müzik sosyal bir yapıyı ortaya çıkarır, toplumun sorunlarını dile getirir.

Türk müziği, Türk kültürünün gelecek kuşaklara aktarılmasında önemli bir yere  sahiptir. Çünkü bir kültürü korumanın yolu onu aktarmaktır. Bu nedenle müzik alanında yapılan çalışmalara kültürel parçalar eklenmesi gerekmektedir. Anadolu’daki zengin kültür ve sanat birikimimizi dünyaya duyurmak için müzik eşsiz bir araçtır.

2. Yaşadığınız yöreye ait, hikâyesi olan türküleri araştırınız.

Cevap:

Hekimoğlu Türküsünün Hikayesi

Hekimoğlu İbrahim, Fatsa’da yaşayan bir delikanlıdır. Burada Gürcü Sefer Ağa’nın yanında çalışır ve onun kızına gönlünü kaptırır. Delikanlının kızla gizli görüşmeleri duyulunca, kızın nişanlısı olan Seyyid Ağa ve adamları Hekimoğlu İbrahim’in peşine düşer. Bir çatışma yaşanır. Bu çatışmada İbrahim, Sefer Ağa’nın önemli bir adamını öldürür. Bu olaydan sonra Hekimoğlu olarak anılmaya başlar. Dağa çıkar ve kaçarak yaşamaya başlar. Hekimoğlu’nun dağa çıktığını duyan yöre köylüleri kendisine kucak açarlar. Yoksul halkla dostluk kuran, zenginlerden alıp fakirlere veren Hekimoğlu’nun ünü daha da artar. Himayesine birçok kişi girer. Gürcü beyinin korkulu rüyası olur. Bir gün Hekimoğlu’nun yeğenleri pusuya düşürülür. Bunu haber alan Hekimoğlu, intikam almak için pusu kurulan yere gider ancak kendisi de bu oyunda kurban olur. Uğradığı saldırıda ağır yaralanır ve can verir.

Hekimoğlu Türküsünün Sözleri

Hekimoğlu derler benim aslıma
Aynalı martin yaptırdım kendi nefsime

Konaklar yaptırdım mermer direkli
Hekimoğlu geliyor aslan yürekli

Konaklar yaptırdım döşetemedim
Ünye Fatsa bir oldu başedemedim

Pencereden baktım kırat geliyor
Kıratın üstünde paşa geliyor

İster vali gelsin isterse paşa
Gelme paşa gelme ben atmam boşa

Çiftlice’nin muhtarı puşttur pezevenk
Hekimoğlu geliyor uçkur çözerek

Mangallarda yanıyor fındık kömürü
Çok canları yakıyor martin demiri

Ünye Fatsa arası Ordu kuruldu
Hekimoğlu dediğin o da vuruldu

Bir önceki yazımız olan 6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 4. Tema Değerlendirme Cevapları başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.