5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Cevapları Sayfa 110-112-113-114-115-116 Koza Yayınları

4. Tema Millî Kültürümüz: Dedem Korkut Öyküleri Üzerine Metni Cevapları

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 110-111-112-113-114-115-116. Sayfa Cevapları Koza Yayınları

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 110. Sayfa Cevapları Koza  Yayınları

HAZIRLIK

1. Ne tür hikâyeler okumaktan hoşlanırsınız?

Cevap: Macera dolu, olayların beklenmedik şekilde gerçekleştiği hikayeler okumaktan hoşlanırım.

2. Dede Korkut hakkında neler biliyorsunuz?

Cevap: Dede Korkut, Oğuz Türklerinin eski destanlarında yer alan bilgedir. Oğuzların gelenek ve göreneklerini çok iyi bilen, akıl danışılan kişidir. İsmi “Korkut Ata” olarak da bilinir. Dede Korkut Hikayeleri, en iyi bilinen Oğuz destanlarıdır. Bu hikayeler Türklerin İslamiyet’e geçiş dönemine aittir. Bugün bilinen 12 hikaye vardır. Hikayelerde Dede Korkut, herkesin saydığı, danıştığı bilgedir. Çocuklara ad koyar, tüm toplantılarda bulunur ve dua okur.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 112. Sayfa Cevapları Koza  Yayınları

1. ETKİNLİK

Aşağıda verilen kelimelerin anlamlarını metinden hareketle tahmin ediniz. Kelimeleri, sözlük anlamlarından yararlanarak bulmacaya yerleştiriniz. Anlamını yeni öğrendiğiniz kelimeleri sözlüğünüze yazmayı unutmayınız.

Cevap:

1. Büyüklüğü, görünüşü ve güzelliğiyle görenleri etkileyen, gösterişli, debdebeli, haşmetli, ihtişamlı, muhteşem, şaşaalı, şatafatlı, tantanalı, anıtsal.
2. Olay, düşünce, duygu ve hayallerin dil aracılığıyla sözlü veya yazılı olarak biçimlendirilmesi sanatı, yazın.
3. Bir gerçeğe tanıklık eden yazı, fotoğraf, resim, film vb.
4. Özündeki iyi nitelikleri birtakım dış etkenlerle zamanla yitirmek, özünden uzaklaşmak, bozulmak.
5. Güçlü ve yürekli, alp, kahraman, yiğit.
6. Ozanların çaldığı telli Türk sazı.
7. Şiir söyleyen veya yazan kimse, şair.
8. Doğa yasalarına uymayan, doğa yasalarıyla açıklanamayan.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 113. Sayfa Cevapları Koza  Yayınları

2. ETKİNLİK

Yazılışları ve okunuşları aynı, anlamları farklı olan kelimelere eş sesli kelimeler dendiğini hatırlayınız. Metinde geçen eş sesli iki kelime bularak sözlük anlamlarını karşılarına yazınız. Kelimeleri her iki anlamıyla cümle içinde kullanınız.

Cevap:

Eş sesli kelime: yaz

• 1. anlamı: İlkbaharla sonbahar arasındaki sıcak mevsim.
• Cümlem: Bu yaz tatilinde okumak için beş kitap seçtim.
• 2. anlamı: Söz ve düşünceyi özel işaret veya harflerle anlatmak.
• Cümlem: Her gün günlüğüme bir şeyler yazarım.

Eş sesli kelime: geç

• 1. anlamı: Kararlaştırılan, beklenen veya alışılan zamandan sonra.
• Cümlem: Bu akşam işten geç gelmişti.
• 2. anlamı: Bir yerden başka bir yere gitmek
• Cümlem: Yolun karşısından hızlıca bir bisiklet geçti.

3. ETKİNLİK

Metnin konusunu ve ana fikrini yazınız.

Cevap:

Metnin konusu: Dede Korkut öykülerinin özellikleri

Metnin ana fikri: Dede Korkut öyküleri, Oğuz Türklerinin en önemli destanlarıdır.

4. ETKİNLİK

“Dedem Korkut Öyküleri Üzerine” metnine bir kelimelik ve iki kelimelik iki yeni başlık belirleyiniz. Bu başlıkları ve başlıkları seçme nedenlerinizi aşağıya yazınız.

Cevap:

Tek kelimelik başlığım: OĞUZNAME
Bu başlığı seçme nedenim: Oğuzname, Oğuz Türklerine ait kahramanlık destanlarının ortak adıdır.

İki kelimelik başlığım: BİLGELİK DESTANI
Bu başlığı seçme nedenim: Dede Korkut, bilge kişiliğiyle her öyküde kendini göstermiştir.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 114. Sayfa Cevapları Koza  Yayınları

5. ETKİNLİK

a. Nesnel ve öznel ifadelerle ilgili aşağıda verilen bilgileri okuyunuz.

Nesnel ifadeler: Söyleyenin duygu veya düşüncesini içermeyen; doğruluğu veya yanlışlığı kişiden kişiye göre değişiklik göstermeyen ifadelerdir.
Örnek: Ankara, ülkemizin başkentidir.
Öznel ifadeler: Söyleyenin kendi düşüncesini, duygusunu veya beğenisini içeren ifadelerdir.
Örnek: Türkiye, dünyanın en güzel ülkesidir.

b. Metinde geçen nesnel ve öznel ifadelere üçer örnek yazınız.

Cevap: 

Öznel ifadeler:

• Türk dilinin ve Türk edebiyatının en önemli, en görkemli kaynaklarından biridir.
• Bu öykülerde canlandırılan kişilerdeki yüreklilik, mertlik, elseverlik, okuyanlarda, dinleyenlerde şaşırtıcı etkiler bırakacak boyutlardadır.
• Hele bu kişilerdeki o aşırı iyimserlik, kendine güven, güçlükleri aşma tutkusu, o bitmek bilmeyen umut, bu destansı öykülerin değişmeyen, bugün de canlı kalmasını sağlayan ana özelliklerindendir.

Nesnel ifadeler:

• Türklerin Anadolu’ya gelişi, 11. yüzyıla rastlar.
• Yazının kullanılmadığı dönemlerde, sözlü edebiyat geleneği vardı.
• Biri Dresden Kitaplığında, biri de Vatikan Kitaplığında bulunan iki farklı el yazması, bu büyük belgenin kaybolmadığını kanıtladı.

6. ETKİNLİK

Yazarın duygu ve düşüncelerini aktarma biçimini beğenip beğenmediğinizi nedenleriyle aşağıya yazınız.

Cevap: Yazarın duygu ve düşüncelerini aktarma biçimini beğendim. Yazar çoğunlukla Dede Korkut öyküleri hakkında bilgilerini paylaşmıştır. Birkaç cümlede de bu öyküler hakkındaki düşüncelerinden bahsetmiştir. Bu düşünceler zaten hepimizin hemfikir olduğu düşüncelerdir. Bu yüzden okurken yazarla aynı duyguları paylaştım. Oldukça akıcı ve akılda kalıcı bir anlatım tercih etmiş.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 115. Sayfa Cevapları Koza  Yayınları

7. ETKİNLİK

Eğik çizgi ( / ) hakkında verilen bilgileri okuyunuz. Eğik çizginin ( / ) görevleriyle bu görevlere ait örnekleri eşleştiriniz.

Cevap:

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 116. Sayfa Cevapları Koza  Yayınları

8. ETKİNLİK

Dede Korkut hikâyelerinde Oğuzların gelenek, görenek ve yaşam tarzına dair birçok bilgi verilmektedir. Millî birlik ve beraberliğe verdikleri önem, çocuklarına isim koyma törenleri, düğün eğlenceleri bunlardan bazılarıdır.
Oğuzlar, Orta Asya’da yaşayan Türklerin atası olarak kabul edilmektedir. Oğuzlarla aramızda gelenek, görenek ve yaşam tarzı konularında ne tür benzerlik ya da farklılar vardır? Geçmişten günümüze değin gelenek, görenek ve yaşam tarzımızda ne tür değişimler olmuştur? “Sonraki Derse Hazırlık” aşamasında hazırladığınız notlardan faydalanarak arkadaşlarınızla konuşunuz.

Cevap: Oğuzlar bir dönem göçebe bir yaşam tarzına sahipti. İslamiyet’i kabul etmelerinden sonra ise yerleşik yaşamı benimsediler. Onların gelenekleri arasında ad koyma, toy etme, kız isteme ve düşün gibi eğlenceler yer alıyordu. Günümüzde bunlardan bazı izler olmakla beraber devam eden gelenekler de vardır. Mesela, bebeğe ad koyulacağı zaman büyüklerden fikir alma, kız isteme ve düğün gelenekleri devam etmektedir. Artık boylar halinde yaşamadığımız için toy gibi toplantılar yoktur.

9. ETKİNLİK

Siz de defterinize, Dede Korkut Hikâyeleri gibi gelenek ve göreneklerimizi anlatan, gelecek nesillere aktarılacak bir hikâye yazınız. Hikâyenizi bitirdikten sonra kendinizi aşağıdaki ölçütlere göre değerlendiriniz.

Cevap: İSİM VERME

Bir gün Nesibe Hatun’un bir erkek bebeği oldu. Maalesef kendisi gebeyken eşi vefat etmişti. Bebeğine eşinin ismi olan “Alpay” ismini koymaya niyetleniyordu. Ancak obanın büyüklerine danışmadan isim koymak saygısızlık sayılırdı. Obabaşının yanına gidip fikirlerini söyledi.

Obabaşı bir toy düzenlemeye karar verdi. Burada bilgeler bir araya gelecek ve bebeğin ismine karar verecekti. Toplantı zamanında tüm bilgeler bebeği kucağına aldı ve onunla ilgilendi. Toplantı sonunda ona “Alpay” isminin verilmesinin uygun olduğuna karar verdiler. Alpay, yiğit ve mert demekti.

Alpay büyüyüp bir delikanlı olduğunda ismi gibi oldu. Çok güçlü ve çalışkandı. Herkese yardım ediyor, durmadan çalışıyordu. Hiç yalan söylemiyor, annesine bakıyor, obadaki herkesle iyi geçiniyordu. İşte, isminin hakkını veriyordu.

SONRAKİ DERSE HAZIRLIK

Ülkemizde bulunan tarihî ve turistik yerler hakkında T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (https://www.ktb.gov.tr) sitesinden araştırma yaparak bu yerlere ait görselleri bulup sınıfınıza getiriniz.

Cevap: ZEUGMA

Gaziantep Zeugma Mozaik Müzesi, sanat tarihçileri ve arkeologlar kadar tarihe ve kültüre meraklı her yaştan ziyaretçi için çok önemli ve gözde bir müzedir.

Müzede sergilenen mozaiklerin üstün bir sanat zevkini yansıtması, Geç Antik Dönem kiliseleri ile Erken Süryani ve Hristiyan ikonografisine ait örnekleri barındırması müzeyi daha da çekici hale getirmektedir.

Müzede yer alan mozaik panoların tamamı çok büyük ustalık eseridir. Bazılarının tam 500 bin parçadan meydana getirilmiş olması yanında figürlerin gerçekçilikleri ve canlılıkları da hayranlık uyandırmaktadır. Ancak müzenin en önemli eseri bu çok büyük boyutlu panolar değil, diğerlerine göre oldukça küçük bir parça halinde keşfedilmiş olan MS 2’nci yüzyıl tarihli Çingene Kızı Mozaiği’dir.

Bir önceki yazımız olan 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Cevapları Sayfa 104-105-106-107-108-109 Koza Yayınları başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.