8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 104-108-109-110-111-112. Sayfa Cevapları Ferman Yayınları

3. Tema Milli Kültürümüz: Ergenekon Destanı Metni Cevapları

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 104-105-106-107-108-109-110-111-112 Cevapları Ferman Yayınları

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 104 Cevapları Ferman Yayınları

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

Sizi çok etkileyen bir olayla ilgili yazı yazmak ister misiniz? Yazarsanız hangi türü tercih edersiniz? Neden?

Cevap: Evet ben yazı yazmayı seviyorum. Hikaye, roman, şiir türlerinde olabilir.

Metni özetleyerek okuma stratejisine uygun olarak okuyunuz. Bunun için metni türünün özelliklerine ve noktalama işaretlerine dikkat ederek sessiz okuyunuz. Sessiz okuma sırasında aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Metinde anlatılan olay nedir?

Cevap:

Göktürkler, güçlü oldukları için düşmanların onlara hile yaparak yenmeleri, bütün soylarının hemen hepsini öldürmeleri, kalanların kimsenin bilmediği bir yere gidip orada 400 yıl boyunca çoğalmaları, güçlenmeleri, oradan çıkmak için demir madeni olan bir dağı yakarak eritmeleri ve en sonunda oradan çıkmaları. O yerin adı ise Ergenekon olması.

Metindeki karakterler kimlerdir?

Cevap: Tukuz ve Kayan, Börte Çene, Demirci.

Metinde anlatılan olay ne zaman, nerede geçmektedir?

Cevap: Göktürkler zamanında geçmektedir. Ergenekon, dağlar.

Metnin serim, düğüm ve çözüm bölümünde neler anlatılmaktadır?

Cevap:

Serim kısmında Göktürklerin savaşta yenilmeleri, malları yağmalanması, herkesin öldürülmesi ve hiç bir barınağın kalmaması anlatılmaktadır.

Düğüm bölümünde Göktürklerin emin, kimsenin bilmediği, verimli bir yere yerleşme çabaları ve zorlu yolcuklar yapmaları. Yeni yurtlarına Ergenekon ismini vermeleri burada 400 yıl boyunca çoğalmaları, zenginleşmeleri ve artık buraya sığamaz hale gelmeleri anlatılmaktadır.

Çözüm bölümünde ise dağı eriterek oradan çıkmaları, eski yurtlarına dönmeleri, düşmanları yenmeleri, intikamlarını almaları anlatılmaktadır.

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 108 Cevapları Ferman Yayınları

1. ETKİNLİK

Okuduğunuz metindeki anlamını bilmediğiniz kelime ya da kelime gruplarım aşağıya yazınız. Metindeki anlamım bilmediğiniz kelime ya da kelime gruplarının anlamını metnin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten kontrol ediniz. Anlamım öğrendiğiniz yeni kelime/kelime gruplarını sözlüğünüze yazınız. Öğrendiğiniz kelimeleri birer cümlede kullanınız.

Cevap:

Kelime/Kelime Grubu: Kavim
Cümlem: Kavimler göçü her zaman sürmektedir.

Kelime/Kelime Grubu: Kılıçtan geçirmek
Cümlem: Tüm halkı kılıçtan geçirdiler.

Kelime/Kelime Grubu: Nice
Cümlem: Nice yurtlar gördüm.

Kelime/Kelime Grubu: Yurt
Cümlem: Benim yurdum en güzel yurttur.

Kelime/Kelime Grubu: Evlat
Cümlem: İnsanlar evlatlarına çok değer verir.

Kelime/Kelime Grubu: Demirci
Cümlem: Demirciler demir döver.

Kelime/Kelime Grubu: Körük
Cümlem: Eski çağlarda ateş yakmak için körük kullanırlardı.

Kelime/Kelime Grubu: Ateşin kızması
Cümlem: Annem ateşi kızdırmak için üfleyip durdu.

Kelime/Kelime Grubu:  Öç almak
Cümlem: Eski çağlarda öç almak geleneği vardı.

Kelime/Kelime Grubu: Soy
Cümlem: Her kesin kendi soyu vardır.

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 109 Cevapları Ferman Yayınları

2. ETKİNLİK 

Aşağıdaki soruları okuduğunuz metne göre cevaplayınız.

1. Metinde birlik ve beraberliği sağlamak için yapılanlar nelerdir?

Cevap: Aynı amaç etrafında toplanmışlar. Birlikte yola çıkmışlar, birlikte gelişmiş, birlikte üzülmüşler. Birlikte savaşmışlar. Birlikte yaşamışlar.

2. Türkler savaşta neden yenilmiştir?

Cevap: Bütün iller Hanı toplanıp birlik olmuşlar ve düşman hile yaptığı için yenilmişler.

3. Savaştan kurtulan Türkler kimlerdir ve nasıl bir yere yerleşmişlerdir?

Cevap: Tukuz, Kayan ve kadınların bazıları kurtulmuşlar. Yerleştikleri yerde akar sular, çeşmeler, türlü otlar, meyveli ağaçlar, türlü türlü avlar hayvanları vardı. Verimli bir yerdi.

4. Ergenekon’dan çıktıktan sonra Börtü Çene ve Gök-Türkler neler yapmıştır?

Cevap: Börte Çene, bütün illere elçi gönderip Ergenekon’dan çıkıp geldiklerini bildirdi. (Bunu) Bazıları iyi gördüler, bazıları kötü gördüler. (Gök-Türkler eski düşmanlarıyla savaştılar. Yendiler. Böylece dört yüz yıl sonra kanlarının öcünü aldılar.)

5. Tanrı’nın gücü ile ateş kızdıktan sonra demir dağ eriyip akıverdi. Yüklü deve çıkacak kadar yol oldu. O günü, o ayı, o saati belleyip dışarı çıktılar. O günden beri Gök-Türklerde âdet olmuştur. O günü bayram sayarlar: Bir parça demiri ateşe salıp kızdırırlar. (Önce) Ham, bunu kıskaçla tutup örse koyar, çekiçle döver. Ondan sonra beyler (de öyle yapar. Bu günü mukaddes bilirler.)

Türklerin dağdan çıktıkları ve her gün bayram olarak kutlanan gün, hâlâ kutlanmaktadır. Yukarıdaki metinde söz edilen günün hangi gün olabileceğini tahmin edebilir misiniz? Tahminlerinizi sözlü olarak ifade ediniz.

Cevap: 21 Mart Nevruz bayramı olarak kutlanmaktadır.

3. ETKİNLİK 

eba.gov.tr genel ağ adresinden “Ergenekon Destanı”nın sesli anlatımım dinleyiniz. Okuduğunuz metin ile dinlediğiniz metni kahramanlar, mekân, zaman ve olay yönünden karşılaştırınız. Tespit ettiğiniz benzer ve farklı yönleri aşağıya yazınız.

Cevap:

Benzer Yönleri: İkisinde de aynı olay anlatılmaktadır.

Farklı Yönleri: Anlatım şekli farklıdır.

4. ETKİNLİK 

Aşağıdaki soruları cevaplayarak okuduğunuz metnin türünü belirleyiniz.

1. Metinde bir toplumu ya da milleti derinden etkilemiş bir olay mı anlatılmaktadır?

Cevap: Evet, bir milletin yok olma ile karşı karşıya kalması ve yeniden dirilişi anlatılmaktadır.

2. Metinde abartılı, olağanüstü unsurlar bulunmakta mıdır?

Cevap: Evet bulunmaktadır. Demirden dağı, odunla yakarak eritmeleri abartılıdır.

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 110 Cevapları Ferman Yayınları

5. ETKİNLİK 

Ders çalışmak için her gün kütüphaneye gider. -Amaç-sonuç

Düzenli çalıştığı için sınavda başarılı oldu. -Neden-sonuç

Durumu anladı ki ona kızdı. – Neden-sonuç

Temiz bir dünya istiyorsak yerlere çöp atmamalıyız. -Koşul

Yukarıdaki örneklerden yararlanarak okuduğunuz metinde amaç-sonuç, neden-sonuç ve koşul ilişkisi içeren cümleler bularak aşağıya yazınız.

Cevap:

amaç-sonuç: Şunun demirini eritsek bir yol olurdu.
neden-sonuç: Gök-Türkleri görünce birden geri döndüler.
koşul-sonuç: Gök-Türklere hile yapmazsak işimiz yaman olur.

6. ETKİNLİK 

O kadar yürüdük, bir adım bile ilerleyememişiz.

Yukarıdaki örnekten yararlanarak okuduğunuz metinde abartma sanatı içeren cümleleri tespit ederek aşağıya yazınız.

Cevap:

Tanrı’nın gücü ile ateş kızdıktan sonra demir dağ eriyip akıverdi.

Dağın üstünü, arka yanını, beri yanını (böylece) doldurduktan sonra yetmiş deriden körük yapıp yetmiş yerde kurdular.

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 111 Cevapları Ferman Yayınları

7. ETKİNLİK 

a) Aşağıdaki cümleleri inceleyiniz. Cümlelerden yüklemi isim ya da isim soylu kelime olanların altına “isim cümlesi”, fiil olanların altına “fiil cümlesi” yazınız.

Cevap:

b) Okuduğunuz metinden isim ve fiil cümlelerine üçer örnek yazınız.

Cevap:

İsim Cümlesi:

Kayan adlı bir küçük oğlu vardı.

İl Han’ın Tukuz adlı bir de yeğeni vardı.

Burada bir demir madeni var.

Fiil Cümlesi:

Gök-Türklerden öç almaya yürüdüler.

Bir gün bütün iller Hanları ve beyleri av yerinde konuştular.

Tan ağırınca baskına uğramış çeri gibi, ağır yüklerini, kötü mallarını bırakıp kaçtılar.

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 112 Cevapları Ferman Yayınları

8. ETKİNLİK 

“Ergenekon Destanı” adlı metni okuduktan sonra anlamını öğrendiğiniz kelimeleri kullanarak metinde geçen kültürel unsurları anlatan bilgilendirici bir metin hazırlayınız. Hazırladığınız metinden yararlanarak sınıfınızda bu kültürel unsurlarla ilgili bir konuşma yapınız. Konuşmanız sırasında beden dilinizi etkili kullanmaya özen gösteriniz. Beden dilini etkili kullanmanın konuşmacının vermek istediği sözlü olmayan mesajları iletmeyi kolaylaştıracağım unutmayınız. Konuşmalarınızda kelimeleri anlamlarına uygun kullanmaya özen gösteriniz.

Cevap: “Ergenekon Destanı” adlı metni okuduktan sonra anlamını öğrendiğiniz kelimeleri kullanarak metinde geçen kültürel unsurları anlatan bilgilendirici bir metin.

İnsanlar çok eski çağlardan beri yurt edinme kaygısına kapılmışlardır. Hayvancılık yapmış, kilimcilik, halıcılık, semercilik, demircilik gibi geleneksel el sanatlarını ve zanaatları yaparak yaşamışlardır. Nesillerinin refahı ve milletinin geleceği için kültürlerini yaşatmışlardır. Birlik, beraberlik içinde güçlü kalmak için mücadele etmişlerdir. Beraber üzülüp, beraber sevinmişlerdir. Zaten bir milleti, millet yapan özellikler de bunlar değil midir?

9. ETKİNLİK 

Destanlarla ilgili bir araştırma yapınız. Araştırma sırasında yararlandığınız bilgi kaynaklarının adı, yazan, basım yılı, basım yeri, yayınevini; genel ağ üzerinden yaptığınız araştırmalar için de genel ağ adresi, genel ağ adresine erişim tarihini aşağıya not ediniz. Araştırma sonucunda edindiğiniz bilgileri yazılı hâle getirmeden önce bir taslak hazırlayınız. Taslağınızda giriş, gelişme ve sonuç bölümlerine yer vermeniz gerektiğini unutmayınız. Hazırladığınız taslağa bağlı kalarak metninizi dosya kâğıdına yazınız. Metni hazırlarken yararlandığınız kaynaklan, metnin sonunda oluşturacağınız kaynakça bölümüne alfabetik sırayla yazınız.

Metninizi gözden geçirirken metninizdeki varsa yazım, noktalama hatalarını ve anlatım bozukluklarını düzeltiniz. Yazdığınız metni sınıfta arkadaşlarınıza okuyunuz. Yazdığınız metni sınıf panosunda paylaşabilirsiniz.

Cevap:

Destan, edebî eserler içerisinde en uzun, en millî ve oluşması en zor olanıdır. Bu nedenle her milletin millî destanı yoktur. Millî destanın oluşabilmesi için şu şartların sağlanmış olması gerekir. Onlar da:

1. Destan çekirdeği dediğimiz çok büyük bir olayın gerçekleşmesi ve bu olaydan sonra da destanın gelişmesi için uzunca bir sukûnet dönemi yaşanması gerekir.
2. Destan çekirdeği dediğimiz bu olayın (büyük bir savaş, salgın, deprem, sel baskını, kuraklık, toplu göç, büyük zafer…) gerçekleştiği zamanda söz konusu toplumun sosyolojik aşamasını tamamlayıp millet olma seviyesine ulaşması ve bu toplum içinden çıkan sanatçıların bu olayı şiirle veya nesirle de ifade etmesi gerekmektedir.
3. Bu nesir ve şiirlerin varyantlaşma sürecinin başlaması gerekir. Bir başka deyişle nesir ve şiirlere yapılan ekleme ve çıkarmalarla, ferdin malı olmaktan çıkıp anonim bir karakter kazanması gerekir.
4. Bir edebî eser olarak ortaya çıkmış olan bu millî destanın unutulmaması için usta bir şair ve nâsirler tarafından bir kompozisyon dâhilinde derlenip yazıya geçirilmesi gerekir.

Yararlanılan Kaynaklar

Cevap: Genel Ağ, Vikipedi

Giriş Bölümünde Dikkat Etmem Gerekenler

Cevap: Kısa bir bilgi verme.

Gelişme Bölümünde Dikkat Etmem Gerekenler

Cevap: Örnekler verme, karşılaştırmalar yapma, tanımlamalar yapma.

Sonuç Bölümünde Dikkat Etmem Gerekenler

Cevap: Metnin sonuçlanması düğümün çözülmesi.

Bir önceki yazımız olan 8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 98-100-101-102-103. Sayfa Cevapları Ferman Yayınları başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.